فلز استنلس استیل

فلز استنلس استیل شامل کروم و نیکل و مقدار بسیار کمی کربن است. استنلس استیل خاصیت مغناطیسی ندارد اما زمانی که سرد می شود ممکن است کمی خاصیت مغناطیسی نیز پیدا کند.

کار کردن در حالت سرد مقاومت این فلز را افزایش می دهد. فلز استنلس استیل مقاومت عالی در برابر خوردگی دارد. همچنین از دیگر ویژگی های این فلز: فرم پذیری خوب، خواص مکانیکی عالی در رنج گسترده ای از درجه حرارت و قابلیت جوشکاری را می توان نام برد.

علاوه بر این، تمیز کردن استیل راحت است و کاربرد بالایی در محیط های بهداشتی و استریل دارند.

استنلس استیل

کاربرد معمول مدل های مختلف استنلس استیل عبارتند از:

۳۰۴/۳۰۴L

مخازن، لوله های ذخیره سازی سیالات خورنده، تجهیزات فرآیند در صنایع معدنی، شیمیایی، غذا، نوشیدنی و دارویی.

این مدل استنلس استیل برای ساخت ظروف، کارد و چنگال و محصولات معماری و سینک نیز استفاده می شود.

۳۰۹/۳۱۰

این مدل حاوی مقدار بیشتری کروم و نیکل از استنلس استیل ۳۰۴ می شوند.

بنابراین مقاومت بالاتری در برابر اکسیداسیون دارند. این مدل از استنلس استیل برای کاربردهایی با درجه حرارت بالاتر به کار می روند مانند کوره و اجزای سازنده کاتالیزور.

۳۱۸/۳۱۶L

مخازن، لوله های تحت فشار، لوله ها و اجزایی که در شرایط تهاجمی و شرایط های خاص به کار می روند. همچنین در ساخت مخازن حمل و نقل مواد شیمیایی و مایعات خورنده.

این مدل شامل عنصر مولیبدنوم می شود که باعث افزایش مقاومت در برابر خوردگی شده است.

۳۲۱/۳۱۶Ti

پایدارترین شماره از استنلس استیل ها است. این شماره نسبت به تغییرات و خوردگی مقاوم است. کاربرد این مدل در شرایطی است که نیاز به پایداری بالا در برابر درجه حرارت بالا و مقاومت در برابر شرایط خوردگی، مانند آتش سوزی، گرمای فوق العاده بالا، جبران کننده ها و سیلندر.

236876147

فرتیک استنلس استیل

فرتیک استنلس استیل فولاد ساده کروم است که شامل مقدار کمی کربن می شود. این مدل خاصیت مغناطیسی دارد و انعطاف پذیری خوب و مقاوم در برابر خوردگی و اکسیداسیون هستند.

این مدل مقاومت بالایی در برابر خوردگی و کشش دارند. با این حال به دلایلی استفاده از آنها محدود به گیج های نازک می شود.

مدل ۳CR12 برای رفع این مشکل ساخته و توسعه یافته است.

کاربردهای متداول این مدل استنلس استیل عبارت است از:

۴۰۹

لوله اگزوز خودرو و چیلر فیلتر شیمیایی

۴۳۰

سینک ظرفشویی، کارد و چنگال، تجهیزات آشپزخانه و ظروف

۱٫۴۵۰۹ (۴۴۱)

این مدل به طور خاص برای قطعات خودرو سازی تولید شده است. استحکام مکانیکی بالا ( تا ۸۵۰ درجه سانتی گراد )، این متریال را برای به کارگیری در سیستم اگزوز( نزدیک به موتور) ایده آل کار کرده است.

 

ترمومتر دیجیتال پرتابل چیست؟

ترمومتر دیجیتال پرتابل یا قابل حمل (Portable Digital Thermometer) در اندازه گیری و کنترل دما  کاربرد دارند ؛این ترمومتر ها قابلیت اندازه گیری همزمان دما از دو  تا ۱۲ نقطه را دارد. در نگاه اول ترمومتر ها  شبیه به مولتی متر  هستند. ترمومترهای دیجیتالی برای سنسور دما دارای یک یا چند ورودی (ترموکوپل نوع K، J، Pt100 و…) هستند. ترمومترها  برای نمایش دما به فارنهایت یا درجه سانتیگراد دارای صفحه نمایشگر دیجیتال هستند. امکان تست وبررسی چندین نمونه دما در مکان ها و زمان های مختلف و پرتابل بودن  ازویژگی های این حرارت سنج های دیجیتالی می باشد . سنسور های دمایی مثل  Pt100  در مکانی ثابت می شوند و فقط دمای همان نقطه را نمایش می دهد.

پارامترهای مهم در انتخاب ترمومتر دیجیتالی پرتابل :

تعداد سنسورهای ورودی نوع سنسور ترموموکوپل یا Pt100 محدوده دمایی قابلیت اتصال به کامپیوتر و ذخیره اطلاعات (دیتالاگر)     portablethermo3

نکاتی که برای انتخاب بین انواع سنسورهای دما باید به آنها توجه کرد؟ ترموکوپل یا RTD

سنسورهای دما از ابزارهای لازم برای هر فرآیند با طراحی های گوناگون و بهره برداری های مختلف است. در این مقاله به بررسی نکاتی که برای انتخاب بین انواع سنسورهای دما باید به آنها توجه کرد؟ ترموکوپل یا RTD می پردازیم.

از سنسورهای متداول دما ترموکوپل و RTD را می توان نام برد. در این مقاله به بررسی این دو سنسور می پردازیم تا بتوان انتخاب مناسبی برای فرآیند داشت.

سنسور RTD چست؟

RTD مخفف عبارت Resistance Temperature Detector به معنی حسگر مقاومتی دما می باشد.

RTD ها از سری سنسورهای خطی اندازه گیری دما هستند که در خروجی سیگنال مقاومتی تولید می کنند. مقدار مقاومت اندازه گیری شده را می توان با استفاده از جدول و روش های استاندارد به دمای متناظرش تبدیل کرد.

رایج ترین نوع سنسور های RTD ، سنسور هایی از جنس پلاتین هستند که با نام PT100 در صنعت شناخته میشوند.

این سنسور ها میتوانند در انواع دو سیمه ، سه سیمه و چهار سیمه تولید شوند.

سنسور RTD سه سیمه از بقیه رایج تر است (تعادل بین دقت و قیمت). در طراحی این مدل دو سیم را با رنگ یکسان در نظر گرفته اند و سیم سوم رنگ متفاوتی دارد.

مزایای سنسورهای RTD

  • دقت بالا
  • پایداری
  • تکرار پذیری
  • عمر طولانی

معایب سنسورهای RTD

  • قیمت بالا
  • زمان پاسخ گویی پایین
  • رنج دمایی کوچک( مناسب برای دماهای خیلی پایین یا بالا نیست)

سنسور Thermocouple چیست؟

لغت Thermocouple از ترکیب دو واژه Thermo (دما) و Couple (جفت) ساخته شده است. سنسور ترموکوپل از یک جفت آلیاژ فلزی رسانا تشکیل می شود.

وقتی به محل اتصال این دو آلیاژ حرارت داده شود، اختلاف پتانسیلی در دو سر آلیاژ ها بوجود می‌آید.

اختلاف پتانسیل ایجاد شده رابطه مستقیم با حرارت اعمال شده دارد. بنابراین با بررسی ولتاژ خروجی می توان مقدار حرارت اعمال شده به ترموکوپل را تشخیص داد.

رایج ترین نوع سنسور های Thermocouple در صنعت عبارتند از:

  • ترموکوپل های نوع J و K

طراحی ترموکوپل ها به صورتی است که دو سیم در خروجی دارد. بر اساس استاندارد رنگ سیم ها نشان دهنده نوع ترموکوپل است.

مزایای سنسور ترموکوپل

  • قیمت اقتصادی و مقرون به صرفه
  • رنج دمایی گسترده
  • پاسخ گویی سریع
  • دوام بالا در کاربردهایی با لرزش بالا

معایب سنسور ترموکوپل

دقت سنسور ترموکوپل از سنسور  RTD کمتر است

پایداری سیگنال با گذشت زمان به خطر می افتد.

در دماهای بالا به صورت متناوب به تعویض نیاز دارند.

بر اساس مکانی که نصب شده است، با توجه به تغییر دمای محیط در فصول مختلف سال، ممکن است شاهد تغییر سطح سیگنال میلی ولت تولید شده توسط ترموکوپل باشیم.

از فاکتورهای مهمی که در هنگام انتخاب ترموکوپل یا RTD باید در نظر گرفت عبارتند از:

  • دمای فرآیند
  • دقت اندازه گیری

دمای فرآیند

۱ – کمتر از ۲۰۰ درجه سانتیگراد

برای اندازه گیری این رنج دما می توان از هر دو سنسور  RTD و thermocouple استفاده کرد.

۲ – بین ۲۰۰ درجه و ۵۰۰ درجه سانتیگراد

در این موارد سنسور ترموکوپل انتخاب مناسب تری است.

۳ – بیشتر از ۵۰۰ درجه سانتیگراد

برای کاربردهایی که دما از ۵۰۰ درجه سانتی گراد بالاتر است باید از سنسور ترموکوپل استفاده کرد. برای این موارد سنسور RTD انتخاب مناسبی نیست و عملکرد درستی ندارد.

دقت اندازه گیری

۱ – دقت مورد نیاز ±۰٫۱% (± یک دهم درصد) یا ±۰٫۰۱% (± یک صدم درصد)

تنها یک RTD میتواند چنین سطح دقتی عملکردمناسب ارائه کند

۲ – دقت مورد نیاز ±۱% (± یک درصد) یا بزرگتر

اگر میزان دقت اهمیت بالایی ندارد و یا اینکه به یک سنسور (rugged) احتیاج است تا در کاربرد های با لرزش بالا دوام بیاورد، ترموکوپل مناسب است.

در مجموع سنسورهای RTD زمان پاسخ گویی و دقت بالاتری نسبت به سنسور ترموکوپل دارند.

RTD چیست؟

‌RTD چیست؟ RTD یک مدل سنسور دما است که در ساخت دماسنج های صنعتی از آن استفاده می شود. در این مدل به بررسی بیشتر این سنسورهای دما می‌پردازیم.

انواع اتصالات RTD

در سیستم های صنعتی ممکن است که فرآیند با سنسور فاصله داشته باشد. در این حالت ممکن است طول سیم باعث خطا در اندازه گیری شود.

برای کاهش خطا از روش های مختلفی جهت اتصال RTD به فرآیند استفاده می شود که عبارتند از:

  1. اتصال دو سیمه
  2. اتصال سه سیمه
  3. اتصال چهارسیمه

 

در صنعت RTD ها را با اصطلاح  PT100Ω و PT500Ω و NI120Ω معرفی می نمایند. این تغییرات نشان دهنده میزان تغییرات اهمی است در آنها به ازای تغییرات دما است.

جدول زیر حدود تغییرات را برای تعدادی از RTD ها  نشان می دهد.(منظور از PT100Ω  این است که به ازای دمای صفر درجه ۱۰۰Ω از خود نشان می دهد.)

RTD Table

RTD Table

مزایای RTD

  • رفتار خطی در محدوده عملکرد
  • رنج های اندازه گیری دمایی گسترده
  • قابلیت انعطاف بیشتر نسبت به دیگر سنسورهای دما
  • پایداری در دماهای بالا

 

معایب RTD

  • حساسیت پایین
  • قیمت بالا در مقایسه با سنسورهای مشابه
  • محدودیت کمتر در اندازه گیری دما برای فضاهای کوچک
  • اثر پذیری بالا از مقاومت کنتاکت ها و پالس های اعمل شده در سیستم های با شتاب

پارامترهای انتخاب RTD :

  • نوع Pt100، Pt1000، Cu، Ni و …
  • تعداد سیم : ۲ سیمه، ۳سیمه، ۴ سیمه
  • رنج دمایی : مناسب برای دماهای تا ۴۵۰ یا ۶۰۰ درجه سانتیگراد
  • خروجی : جریان(۴-۲۰mA) یا ولتاژ (۰-۱۰ V) یا خروجی اهمی (بدون ترانسمیتر)
  • متراژ کابل و طول و قطر سنسور مثال : ۵ سانتیمتر، ۸ میلیمترRTD1rtd2

 

ترموول Thermowell

ترموول Thermowell از جمله تجهیزات جانبی دما می باشد که یکی از مهم ترین اجزای سیستم های اندازه گیری دما است.

نصب ترموول در تجهیزات دمایی که امکان خورندگی یا آسیب دیدن ترمومتر در اثر فشار بالای مواد وجود دارد ضروری می باشد.

در مجموع نصب ترموول در یک سیستم باعث

  1. حفاظت از محیط نصب
  2. پرسنل عملیاتی
  3. سیستم با نرخ فشار و جریان بالا

می شود.

به کار گیری آن باعث افزایش عمر سنسور دما می شود که در نهایت باعث کاهش هزینه های یک سیستم می شود زیرا موجب عدم ارتباط مستقیم بین ترمومتر و سیال می شود.

در صنایع مختلف سیال ها با ویژگیهای مختلفی مثل کریستالی و تهاجمی و با خورندگی بالا هستند که ممکن است به تجهیزات ابزار دقیق آسیب رسان گردد لذا ان تجهیز را برای این مواقع به کمک افزایش طول عمر گیج های دما به کار می برند.

طراحی ترموول

با توجه به کاربرد ترمومترهای مختلفی طراحی و تولید شده اند. نوع اتصال به فرآیند و روش تولید از معیارهای مهم در طراحی یک ترموول است.

از متریال های پرکاربرد در ساخت ترموول ها می توان استنلس استیل، HSS ،Hastelloy و … را نام برد.

ترموول سری TW10 ویکا با اتصال فلنجی مناسب برای نصب در درجه حرارت های بالا و در سیستم های مکانیکی و الکتریکی مناسب است.

این مدل را میتوان برای بیشتر مدل ترمومترهای ویکا به کار برد.

به دلیل طراحی مناسب می توان از این غلاف در صنایع شیمیایی و پتروشیمی استفاده کرد.

طراحی بدنه ترموول می تواند به شکل مستقیم، پله ای یا مخروطی باشد.

 

نوع اتصال ترموول

این تجهیز به شکل مختلف می تواند به بدنه مخزن متصل شود:

رزوه ای

  • در مواردی که سیستم فشار بالایی نداشته باشد این نوع اتصال انتخاب مناسبی است.
  • گزینه بسیار مناسبی برای خط لوله ها و مخازن است.
  • گزینه مناسبی برای مواقعی است که نیاز به جایگزینی مکرر نباشد.

فلنجی

  • کاربردهای با فشار سیستم بالا است
  •  متریال این نوع اتصال معمولا استیل است و مقاومت بالایی در برابر مواد خورنده دارند.
  • مناسب برای جایگزینی های مکرر
  • مناسب برای لوله های بزرگ

اتصال جوشی

در این حالت ترموول به مخزن جوش داده می شود. این نوع اتصال در حالتی که فشار سیستم خیلی بالا باشد که استفاده از فلنج نیز پاسخ گو

نباشد توصیه می شود.

در نصب ترموول باید پارامترهای مهم زیر را در نظر گرفت:

حداقل تأثیر نامطلوب در دقت اندازه گیری

حداقل نیاز به تعمیر و نگهداری

بنابراین کاهش و حذف خطرات ناشی از آسیب به این تجهیز جانبی دماسنج را باید در نظر گرفت.

ترموکوپل

ترموکوپل یک سنسور است که برای اندازه گیری دما به کار می رود. ساختار داخلی از دو سیم با فلزهای مختلف تشکیل شده است که دو سیم از یک سمت به یکدیگر وصل می شوند.

قسمت اتصال دو سیم در سطح یا محیطی که باید اندازه گیری انجام شود در تماس است.

با تغییر دما دو فلز متفاوت تغییر شکل می دهند. این تغییر شکل باعث تغییر در مقاومت می شود.

به طور معمول خروجی سیگنالی برحسب میلی ولت است. بنابراین با تغییر مقاومت، تغییرات ولتاژ را می توان اندازه گرفت.

ترموکوپلها انتخاب مناسبی هستند زیرا:

  • مقرون به صرفه
  • نصب و کاربری آسان
  • خروجی دقیق

انواع ترموکوپل

ترموکوپلها به دلیل انعطاف پذیری بالایی که دارند به شکل های مختلفی ساخته شده اند:

  • پروب ترموکوپل
  • پروب ترموکوپل همراه با اتصالات
  • پروب های ترموکوپل مشترک
  • ترموکوپل مادون قرمز
  • ترموکوپل با سیم بدون پوشش و …

با توجه به اینکه طیف گسترده ای از مدل ها و مشخصات فنی طراحی شده اند. بنابراین در هنگام انتخاب باید ساختار و عملکرد و رنج کاری سیستم را بدانیم را انتخاب مناسبی داشته باشیم.

روش عملکرد

ساختار داخلی ترموکوپل از دو سیم با متریال فلزی غیرمشابه تشکیل شده است. با تغییر دما، در مدار ترموالکتریک یک جریان پیوسته ایجاد می شود.

هنگامی که پیوند دو فلز گرم یا سرد می شود یک ولتاژ تولید می شود.

دسته بندی

ترموکوپل ها با فلزات مختلف و کالیبراسیون های متفاوت موجود است. شناخته شده ترین نوع Base Metal است که با نوع های J,K,T,E ,N شناخته می شوند.

ترموکپول با کالیبراسیون دمای بالا به عنوان Noble Metal ترموکوپل شناخته می شوند و دارای نوع های R,S,C,GB هستند.

هر کالیبراسیونی با توجه به رنج دما و شرایط محیط تغییر می کند. همچنین حداکثر دما با توجه به قطر سیم مورد استفاده در ترموکوپل تغییر می کند.

اگر در ساختار داخلی از سیم های نازک استفاده شود برای دامنه دمایی بالا نمی توان از آن استفاده کرد.

ترموکوپل نوع K با توجه به هزینه پایین و رنج دمایی آن معمولا بیشترین کاربرد را دارد.

چگونه یک ترموکوپل مناسب انتخاب کنیم؟

  • کاربردی که ترموکوپل را بر روی آن میخواهید نصب کنید تعیین کنید.
  • محدوده دمایی که در تماس با آن است مشخص کنید.
  • هر مقاومت شیمیایی را که نیاز است را در نظر بگیرید.
  • مقاومت مورد نیاز در برابر سایش و ارتعاش را تعیین کنید.
  • لیستی از شرایط نصب را تعیین کنید.

زمان پاسخ گویی چیست؟

ثابت زمانی به عنوان زمان مورد نیاز برای سنسور تا به ۶۳٫۲% از تغییرات دما در یک مجموعه شرایط مشخص برسد.

۵ ثابت زمانی دیگر برای سنسور نیاز است تا به ۱۰۰% تغییر اندازه دست یابند.

ترموکوپل در تماس با فرآیند مورد نظر سریعترین پاسخ را ارائه می دهد.

همچنین هر چه قطر پراب کوچکتر باشد تجهیز سریعتر پاسخ می دهد اما در این حالت حداکثر دما پایین تر می آید.

منبع سایت https://www.omega.com/prodinfo/thermocouples.html